Bajesdorp 2020
Vereniging Bajesdorp werkt sinds zes jaar aan haar plannen om de vrijplaats te redden van de sloophamer. Tevergeefs, op 1 maart 2018 is het terrein, inclusief de Bijlmerbajes verkocht aan vastgoedontwikkelaar AM onderdeel van Koninklijke BAM Groep. Lees hier het artikel.
Onder de naam Bajes Kwartier werkt AM samen met AT Capital, Cairn en de ontwerpers OMA, FABRICations en LOLA Landscape om het terrein te transformeren in een nieuwe woonwijk. De Rijksoverheid en de Gemeente Amsterdam keurden hun transformatieplannen voor de Bijlmerbajes goed. En daarmee de sloop van Bajesdorp.
Een jarenlange strijd om het stukje terrein waar Bajesdorp op staat zelf op te kopen is daarmee ten einde. Toch besloten de Bajesdorpers dat dit niet het einde kon zijn en sinds april 2017 werken ze aan een plan om een naastgelegen stuk terrein te kopen en daarop een nieuw Bajesdorp te ontwikkelen: Bajesdorp 2020.
Met Bajesdorp 2020 willen de bewoners een plek creëren, gebaseerd op de principes van het bestaande Bajesdorp: solidair, sociaal, creatief en duurzaam. Ze werden geïnspireerd door het Duitse Mietshäusersyndikat en richtten met nog een aantal woongroepen de Nederlandse variant ervan op: VrijCoop, de eerste solidaire woning-coöperatie in Nederland. Je koopt of bouwt met deze coöperatieve werkwijze een pand(en), waarbij niet de individuen, maar de vereniging of coöperatie de eigenaar wordt. Die heeft vervolgens een veto voor verkoop. In het kort komt het erop neer dat het terrein en de bebouwing niet meer verkocht kunnen worden. Daarmee is het project definitief van de kapitale markt afgehaald en zolang als het geheel overeind staat, beschikbaar als betaalbare woonruimte op het niveau van sociale huur.
Na zeven maanden van intensieve onderhandelingen hebben Vereniging Bajesdorp en de nieuwe eigenaars van het gebied, projectontwikkelaar AM, op 18 september 2018 een gezamenlijke intentieovereenkomst getekend. Hierin spreken zij het voornemen uit dat Vereniging Bajesdorp een kavel aankoopt om er een broedplaats met woonfunctie te ontwikkelen. Het gaat hierbij om de kavel waarop de voormalige directeursvilla staat, H.J.E. Wenckebachweg 46. De andere huizen van Bajesdorp zullen tussen december 2018 en september 2019 worden gesloopt, nog voor de broedplaats voltooid is. Tijdens de bouwfase zal er in tijdelijke onderkomens op en rond de kavel worden gewoond en gewerkt. De activiteiten in de Muiterij gaan in de tussentijd gewoon door. Ook in de nieuw te bouwen broedplaats zal de Muiterij een centrale rol spelen.
Hoe gaat Bajesdorp 2020 eruit zien?
Er komen 20 tot 25 werk- en woonplekken in Bajesdorp 2020. Een belangrijk speerpunt van de nieuwe broedplaats is dat de bewoners een community vormen. Samenleven, -wonen en zelfs werken is een belangrijk onderdeel van het plan. In de huidige vrijplaats wonen en werken o.a. creatieven, activisten en ondernemers die samen evenementen organiseren op het gebied van politiek, duurzaamheid, muziek en sport. Dit concept gaat mee naar Bajesdorp 2020. Op het nieuwe terrein zal ruimte zijn voor een combinatie van kleine woongroepen, een aantal eenpersoonswoningen, een openbare gezamenlijke ruimte, werkplaatsen en werkplekken voor sociale of creatieve ondernemingen en initiatieven.
Naast het sociale en creatieve karakter van de nieuwe broedplaats, zal duurzaamheid ook een centrale rol spelen. De bedoeling is dat Bajesdorp 2020 zoveel mogelijk circulair en volledig energie-neutraal wordt. Dat laatste betekent dat er niet meer energie in gaat dan eruit, door middel van isolatie, zonnepanelen etc. Afval wordt gescheiden en zoveel mogelijk hergebruikt, zoals in het Buren Compost Project van Bajesdorp en door De Waste Transformers die zich binnenkort op het terrein vestigen. Bajesdorp beoogt een laboratoriumfunctie te vervullen om innovatieve ideeën op het gebied van duurzaamheid te testen, die vervolgens in de rest van de wijk uitgevoerd kunnen worden.