In Amsterdam zetelt sinds kort een nieuw stadsbestuur van GroenLinks/ D66/ PvdA/ SP. In hun coalitieakkoord erkennen zij de waarde van tegencultuur en zeggen zij toe rafelranden te gaan beschermen. Om te zorgen dat zij de daad bij het woord voegen, is het nodig om dit voorgenomen beleid uit te werken tot concrete stappen.

Het Vrijplaatsenakkoord is daartoe een voorzet. Want hoe doe je dat eigenlijk, rafelranden beschermen? De tijd dringt. De kapitale markt bepaalt steeds meer hoe onze stad, Amsterdam, eruit ziet. De rafelranden van voorheen worden nu door stedelijke vernieuwing opgeslokt. Door opgedreven huurprijzen verdwijnen de huurders, kleine ondernemers, ambachtslieden en verenigingen uit de stad. Er is steeds minder ruimte voor initiatieven die die niet door winst worden gedreven en voor de Amsterdammers die hun eigen omgeving in willen richten. En dat in een tijd waarin er van burgers niet alleen meer participatie wordt verwacht, maar waarin zij ook steeds vaker initiatief tonen.

Vrijplaatsen zijn altijd al een rijke voedingsbodem geweest voor dit soort initiatieven, zonder al teveel overheidsbemoeienis. Een vrijplaats is een gebouw of terrein waarvan de omgeving door een werk- en/of woongemeenschap zelf wordt vormgegeven. Sommige vrijplaatsen zijn gekraakt, anderen legaal verkregen. Voorbeelden zijn ParadisoNDSMADMOT301WG-terreinPlantage DokTetterodeBajesdorp enRuigoord. Vrijplaatsen zijn essentieel voor de stad, niet zozeer om hun economische bijdrage, maar juist om hun culturele en sociale waarde.

Vrijplaatsen bieden ruimte aan bottum-up initiatieven en grensverleggende experimenten. Ze zijn een katalysator voor stadsvernieuwingen en dragen bij aan diversiteit en verbinding. Ze hebben een culturele aantrekkingskracht en zijn een bron van inspiratie voor veel stadsbewoners. Nu de kapitale markt steeds meer greep krijgt op onze stad, heeft Amsterdam deze plekken nodig om de stad veelzijdig te houden en tegenwicht te bieden aan commercialisering.

Waarom nu?
Er zijn de afgelopen jaren echter veel vrijplaatsen gesneuveld. Met de aanstaande ontruiming van de ADM dreigt Amsterdam’s grootste vrijplaats verloren te gaan. Door repressieve maatregelen komen nieuwe initiatieven bovendien moeilijk van de grond. Ondertussen toont het stadsbestuur politieke wil om maatregelen te versoepelen en rafelranden te beschermen, maar helaas nog weinig daadkracht. Het is tijd voor een Vrijplaatsenakkoord dat hier verandering in brengt.

Het doel van het Vrijplaatsenakkoord Amsterdam 2018 is tweeledig: Legitimering van bestaande Vrijplaatsen en het stimuleren van nieuwe Vrijplaatsen. Op 20 oktober 2018 gaan wij samen met verschillende belanghebbende partijen de aftrap geven voor het opstellen en ondertekenen van het Vrijplaatsenakkoord 2018. Daarmee is er een coalitie van partijen die de maatschappelijke en culturele waarde van de Vrijplaatsen erkent – en bovendien gaat behartigen. Als jij wil aansluiten bij die coalitie, stuur dan een bericht naar contact@vrijplaatsen.nu.

Doelstelling
Met het Vrijplaatsenakkoord willen we vrije ruimte in de stad houden en creëren. Dit willen we bereiken door de volgende maatregelen en uitgangspunten te omarmen als algemeen stedelijk beleid.

Meer info
http://vrijplaatsen.nu

De oproep van en aan Femke Halsema